Nuk ka mik më të madh
Izraeli dhe Amerika do të mbeten partnerë të ngushtë. Ajo është e çimentuar me një ethos të përbashkët, një trashëgimi të ngjashme dhe vlera të përbashkëta të përkrahura nga një seksion i gjerë i shoqërisë amerikane.
Nga Boaz Bismuth, Kryeredaktor i “Israel Hayom”
Në një ditë të nxehtë vere në korrik të vitit 2004, unë i paraqita kredencialet e mia si ambasador i ri izraelit i sapoemëruar në Mauritania presidentit të vendit arabo-musliman. Disa orë më vonë e gjeta veten duke e përfaqësuar Izraelin në një event për nder të ambasadorit në largim të Bashkimit Europian.
E kujtoj në detaje të gjalla se si me mbërritjen në event, i ngarkuari me punë amerikan më mori nën krahët e tij dhe nuk më la vetëm. “Unë jam shumë kurioz për të parë se çfarë lloj pritje ju do të merrni”, më tha ai, duke buzëqeshur. Ishte e qartë se ai ishte i etur të shihte pagëzimin tim me anë të zjarrit.
Shpejt, zbulova se askush nuk dëshironte të ishte rreth një ambasadori izraelit. Ambasadorët europianë shmangën çdo kontakt të vërtetë; zyrtarët lokalë ngurruan të më mirëpresin në vendin e tyre.
Vetëm më vonë e kuptova që, shumë njerëz që refuzuan të dilnin pranë meje në publik, ishin vërtet të etur të takonin me mua pas dyerve të mbyllura. Ambasadori izraelit, doli, si të ishte si një dashnor që ju preferoni të takoheni në fshehtësi.
Ambasadori amerikan ishte përjashtimi. Gjatë gjithë kohës sime si ambasador, ashtu si në ditën time të parë, ai kurrë nuk do të ngurronte të qëndronte pranë meje, nga Izraeli, në çdo situatë dhe në çdo mjedis. Ambasadori i SHBA-ve ishte vëllai im i natyrshëm, mik, dhe partner.
“Israel Hayom”, e përditshmja kryesore e Izraelit, do të mbajë “Israel Hayom Forum” për marrëdhëniet SHBA-Izrael më 27 qershor 2019, me personalitete të profilit të lartë nga Izraeli dhe nga bota të pranishëm.
Kjo është hera e parë që “Israel Hayom Group” mblidhet në këtë forum, i cili feston marrëdhënien e veçantë që dy vendet kanë pasur gjatë viteve. Do të përfshijë diskutime mbi ekonominë, sigurinë, kulturën dhe bashkëpunimin shkencor.
Ish-ambasadorja amerikane në Kombet e Bashkuara, Nikki Haley, ka pranuar me dashamirësi të marrë pjesë në këtë forum. Pasi u takova në Nju Jork për një intervistë, u bë edhe më e bindur se Izraeli nuk ka pasur kurrë një mik më të mirë (po flas për Amerikën, por ju mund të faleni për të menduar, do të thosha Haley).
Kjo miqësi daton nga themelimi i shtetit në vitin 1948: Vetëm 11 minuta pasi Izraeli shpalli pavarësinë që Presidenti Harry Truman e njohu, duke i bërë SHBA-të vendin e parë që ta bënte këtë. Një vit më vonë administrata e tij filloi të jepte ndihmën e re ekonomike shtetërore në mënyrë që të blinte ushqim dhe të strehonte refugjatët hebrenj.
Gjatë dekadave të mëvonshme, Amerika ka provuar herë pas here se mbështetja e saj për Izraelin është bipartizane. Ajo është e çimentuar me një ethos të përbashkët, një trashëgimi të ngjashme dhe vlera të përbashkëta të përkrahura nga një seksion i gjerë i shoqërisë amerikane.
Demokratët dhe republikanët, liberalët dhe konservatorët, të gjithë kanë ardhur për të parë Izraelin si një version miniaturë të ëndrrës amerikane.
Ky ndjenjë e thellë e ndjeshmërisë, mbështetjes dhe solidaritetit nga shumë amerikanë është bërë pjesë e marrëdhënieve SHBA-Izrael dhe vazhdon edhe sot e kësaj dite. Edhe kur administrata të ndryshme u përballën me Izraelin, falë kësaj mbështetjeje, Izraeli nuk u dëmtua; kjo mbështetje krijoi, në fakt, një linjë të fortifikuar të papenetrueshme.
Nuk është për t’u habitur, pra, që të paktën 1,000 vullnetarë amerikanë mbërritën në Izrael në qershor 1967 për të ndihmuar Izraelin të luftonte në “Luftën e 6 Ditëve”. Dhe ndërsa amerikanët arritën këtu në Izrael, në portet amerikane, anijet egjiptiane u refuzuan shërbimin në një shfaqje solidariteti me shtetin hebre.
Ka pasur shumë raste në të cilat një shumicë masive bipartizane në të dy dhomat e Kongresit kaloi legjislacionin pro-Izraelit dhe rezolutat në kundërshtim me presidentin.
Kjo përfshinte masa për të rritur ndihmën ose vetëm për të mbështetur politikën izraelite, siç ishte rasti në Aktin e Ambasadës së Jerusalemit më 1995, i cili mandatoi zhvendosjen e ambasadës në kryeqytetin e Izraelit.
Veprime të tilla herë pas here kanë çuar në përparime të mëdha, siç është fushata për të ndihmuar që hebrenjtë sovjetikë të bëjnë “alia” (emigracion). Ne të gjithë e kujtojmë se si senatori Henry Jackson (D-Uashingtoni) arriti të miratojë një legjislacion të posaçëm, i referuar jozyrtarisht si “Amendamenti i Jackson”, i cili vendosi sanksione ekonomike në Moskë derisa të lejoheshin hebrenjtë të emigronin në Izrael.
Përkundër mosmarrëveshjeve dhe krizave të herëpashershme, Izraeli gjithmonë ka gëzuar një rrjet sigurie të mbështetjes dypartiake në “Capitol Hill”, që përfshin ligjvënës që kanë punuar pa u lodhur për të mbrojtur Izraelin.
Kjo është arsyeja pse shumica dërrmuese e presidentëve amerikanë e kanë parë bashkëveprimin e tyre me Jerusalemin si pjesë e një marrëdhënieje të veçantë të vazhdueshme, duke filluar me John F. Kennedy dhe duke vazhduar me Lyndon Johnson, Richard Nixon, Ronald Reagan, George H.W. Bush, Bill Clinton, George W. Bush dhe Donald Trump.
Pavarësisht mbështetjes së zvogëluar midis disa grupeve liberale, shumica e amerikanëve besojnë se marrëdhënia e tyre me Izraelin mbështetet në një themel të fortë, ndërsa Izraeli gëzon përkrahje në të gjithë bordin.
Ndonëse nuk do të ishte e këshillueshme të largohej ndjenja anti-izraelite midis disa të Majtës Amerikane, kjo prirje nuk kërcënon mbështetjen e përhapur që Izraeli gëzon midis demokratëve kryesorë në Kongres dhe në mesin e shumicës dërrmuese të votuesve demokratë.
Izraeli me sukses kapërceu forcat armiqësore në skajet e shoqërisë amerikane dhe në “Capitol Hill” në shumë raste, dhe kjo nuk do të jetë përjashtim.
Megjithëse këto elemente të vogla kanë fituar momentin dhe shikueshmërinë kohët e fundit, ato nuk përfaqësojnë asgjë më shumë se një blic të përkohshëm në tigan, të paktën tani për tani. Pavarësisht se është një prirje e nxehtë në disa qarqe, ato forca nuk mund ta tronditin bazën bipartizane të politikave pro-izraelite të Amerikës. Ky fondacion është bërë thelbi i marrëdhënies sonë të veçantë.
Izraeli dhe Amerika do të mbeten partnerë të ngushtë pavarësisht nga ndonjë president ose administratë e veçantë.
***
Burimi: Israel Hayom