Shqipëria zbuloi të enjten një përmendore në kryeqytetin e saj, Tiranë, për të nderuar dhe njohur shqiptarët që mbrojtën hebrenjtë nga nazistët gjatë Holokaustit, raportoi Associated Press (AP).

Ndërsa Holokausti vrau mbi gjashtë milionë hebrenj, duke fshirë bashkësi në të gjithë Evropën, Shqipëria ishte vendi i vetëm ku nuk vdiqën hebrenjtë ose u dorëzuan nazistëve. Qytetarët shqiptarë mbrojtën disa qindra hebrenj që jetonin në vend në atë kohë, ndërsa gjithashtu ndihmuan hebrenjtë të largoheshin nga Gjermania dhe Austria, duke i dërguar ata jashtë vendit ose duke i fshehur në shtëpi, sipas AP.

“Ne jemi i vetmi vend me më shumë Hebrenj pas Luftës së Dytë Botërore, ku Hebrenjtë erdhën në kërkim të mbrojtjes dhe shpëtimit“, tha kryeministri shqiptar Edi Rama.

Memoriali, i vendosur në hyrje të Parkut të Liqenit Artificial të Tiranës dhe afër Sheshit Nënë Tereza u ndërtua në dritën e përpjekjeve të guximshme të qytetarëve shqiptarë. E shkruar në mermer në shqip, hebraisht dhe anglisht, është fjalia, “shqiptarët, të krishterët dhe muslimanët rrezikuan jetën e tyre për të mbrojtur dhe shpëtuar hebrenjtë“.

Shqiptarët i mbrojtën hebrenjtë megjithë forcat naziste gjermane që pushtuan vendin nga shtatori 1943 deri në nëntor 1944, kur ata u nxitën nga partizanët komunistë lokalë.

Ambasadori izraelit Noah Gal Gendler vlerësoi lart shembullin e Shqipërisë për mbrojtjen e komunitetit hebre gjatë luftës, raportoi AP.

“Një shembull i shkëlqyeshëm nga një vend i vogël që nxjerr në pah vlerat e njerëzimit, sakrificën dhe dashurinë, vlera të cilat ende qëndrojnë si themelore në Shqipëri,” tha ai. “Do të ishte madhështore nëse më shumë kombe do ta mësonin këtë pjesë të Shqipërisë“.

Të mbijetuarit e Holokaustit e lanë vendin e ish-komunist për të shkuar në Izrael në 1991, menjëherë pas rënies së regjimit.