Presidenti Tajip Erdogan tha të Premten se Turqia do të donte të kishte lidhje më të mira me Izraelin, duke shtuar se bisedimet në nivelin e inteligjencës vazhduan midis dy palëve.

Të dy vendet kanë pasur një rënie të hidhur në vitet e fundit, megjithë lidhjet e forta tregtare, duke dëbuar ambasadorët në 2018. Ankara ka dënuar vazhdimisht pushtimin e Izraelit në Bregun Perëndimor dhe trajtimin e tij ndaj palestinezëve.

Duke folur para gazetarëve pas lutjeve të së Premtes në Stamboll, Erdogan tha se Turqia kishte probleme me “njerëzit në nivelin e lartë” në Izrael dhe se lidhjet mund të kishin qenë “shumë të ndryshme” nëse nuk do të ishin ato çështje.

“Politika e Palestinës është vija jonë e kuqe. Isshtë e pamundur që ne të pranojmë politikat e Izraelit të Palestinës. Aktet e tyre të pamëshirshme atje janë të papranueshme,” tha Erdogan.

“Nëse nuk do të kishte çështje në nivelin e lartë, lidhjet tona do të kishin qenë shumë të ndryshme,” shtoi ai. “Ne do të dëshironim t’i çonim lidhjet tona në një pikë më të mirë.”

Turqia dhe Izraeli, ish-aleatë, dëbuan diplomatët kryesorë të njëri-tjetrit në 2018 për shkak të përplasjeve kur dhjetra palestinezë u vranë nga forcat izraelite në kufirin e Gazës. Ankaraja dhe Tel Aviv vazhdojnë të tregtojnë me njëri-tjetrin.

Në gusht, Izraeli akuzoi Turqinë për dhënien e pasaportave për një duzinë anëtarësh të Hamasit në Stamboll, duke e përshkruar masën si “një hap shumë miqësor” të cilin qeveria e tij do të ngrinte me zyrtarët turq.

Hamas kapi Gazën nga forcat besnike të Presidentit Palestinez Mahmoud Abbas në 2007 dhe grupi ka zhvilluar tre luftëra me Izraelin që nga ajo kohë. Turqia thotë se Hamasi është një lëvizje e ligjshme politike që u zgjodh në mënyrë demokratike.

Izraeli, i cili ka zyrtarizuar lidhjet me katër vende myslimane këtë vit, tha të mërkurën se po punonte për normalizimin e lidhjeve me një komb të pestë mysliman, ndoshta në Azi. Tunizia tha të martën se nuk kishte ndërmend të normalizonte lidhjet.

Ankaraja ka kritikuar afrimet e ndërmjetësuara nga Shtetet e Bashkuara midis Izraelit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, Bahreinit, Sudanit dhe Marokut, me Erdogan më parë duke kërcënuar të ndërpresë lidhjet diplomatike me Emiratet e Bashkuara Arabe dhe të tërheqë të dërguarin e saj. Ai gjithashtu kritikoi vendimin e Bahreinit për të zyrtarizuar lidhjet si një goditje në përpjekjet për të mbrojtur çështjen Palestineze.
Palestinezët kanë censuruar marrëveshjet e ndërmjetësuara nga SH.B.A., duke parë një tradhti ndaj një kërkese të kahershme që Izraeli së pari të përmbushë kërkesën e tyre të shtetësisë. Egjipti dhe Izraeli krijuan marrëdhënie të plota në 1979 dhe Jordaninë në 1994.

Azerbajxhani thuhet se ka punuar për të provuar dhe rinovuar lidhjet midis Izraelit dhe Turqisë, Walla! lajmet e raportuara të Mërkurën. Izraeli dhe Turqia të dy i ofruan qeverisë së Presidentit të Azerbajxhanit Ilham Aliyev mbështetje ushtarake gjatë Luftës së Nagar-Karabagut në vitin 2020.
Aliyev thuhet se telefonoi Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan këtë javë dhe sugjeroi rrugë të ndryshme në përmirësimin e marrëdhënieve diplomatike midis Turqisë dhe Izraelit.

Erdogan u raportua t’u përgjigjej pozitivisht përpjekjeve, Walla! raportuan dhe zyrtarët në Azerbajxhan u thanë homologëve të tyre izraelitë se politikani turk u fut në retorikën anti-Izraelite për shkak të ndikimit të ndihmave të mëparshme.

Javën e kaluar, Ministri i Jashtëm i Azerbajxhanit Jeyhun Bayramov thuhet se thirri Ministrin e Jashtëm Gabi Ashkenazi për të diskutuar të njëjtën çështje me mesazhin se vendi i tij do të ishte i interesuar të shihte të dy aleatët e tij duke shijuar marrëdhënie të përmirësuara.

Burimi: The Jerusalem Post