Nga Sheldon Kirschner

Izraeli është përfshirë në një raund të ri dhe të rrezikshëm luftimesh me palestinezët në tre fronte të ndara.

Gjatë ditëve të fundit, forcat izraelite kanë qenë të përfshira në beteja me protestuesit arabë palestinezë në Jeruzalemin Lindor, regjimin fundamentalist islamik Hamas në Rripin e Gazës dhe arabët izraelitë me origjinë palestineze.

Dhuna, ndoshta më e keqja që nga lufta e Gazës 2014, deri më tani ka marrë jetën e 53 palestinezëve në Gaza dhe gjashtë izraelitëve. Mund të saktësojë një numër shumë më të lartë të vdekjeve nëse, siç pritej, përshkallëzohet në një luftë të shkallës së plotë ose në një kryengritje të tretë Palestineze.

Pavarësisht thirrjeve për një armëpushim, Ministri i Mbrojtjes Benny Gantz tha se fushata ushtarake e Izraelit në Gaza sapo ka filluar dhe se “aktualisht nuk ka asnjë datë përfundimi”.

Palestinezët kanë qëlluar më shumë se 1.000 raketa në Izrael, duke shkaktuar sulme masive ajrore hakmarrëse izraelite. Shumica e predhave janë rrëzuar nga sistemi i mbrojtjes raketore Iron Dome, por raketat kanë goditur Jeruzalemin, Tel Avivin, periferinë e Tel Avivit të Holon dhe Givatayim, Rishon Lezion, Lod, Ashdod dhe komunitetet përreth dhe Beersheba.

Për rreth dy orë në 11 maj, Aeroporti Ben-Gurion ndaloi të gjithë trafikun ajror, duke devijuar fluturimet për në Qipro. Disa rrugë afër Gazës u mbyllën dhe shërbimi i trenave midis Beersheba dhe Ashkelon u ndalua.

Forca Ajrore Izraelite, krahu i gjatë i forcave të armatosura të Izraelit, ka shkatërruar depot e armëve dhe fabrikat e armëve, ka rrafshuar dy ndërtesa shumëkatëshe bosh që strehojnë zyrat e Hamasit, shkatërroi selinë e policisë dhe vrau disa komandantë të Hamasit dhe Xhihadit Islamik.

Betejat po zhvillohen për javë të tëra.

Palestinezët në Jeruzalemin Lindor protestuan kur policia izraelite ngriti barriera në Portën e Damaskut për të kontrolluar turmat që mblidheshin për të thyer agjërimin gjatë festës së Ramazanit.

Izraeli aneksoi Jeruzalemin Lindor në 1967 dhe e bashkoi atë me rrethin perëndimor të qytetit, kryeqyteti i Izraelit para Luftës Gjashtë Ditore. Palestinezët pretendojnë Jeruzalemin Lindor si kryeqytetin e një shteti të ardhshëm Palestinez.

Pas sulmeve të paprovokuara ndaj hebrenjve nga palestinezët në Jeruzalem, ultra-nacionalistët hebrenj marshuan nëpër qytet duke thirrur “Vdekje për Arabët” dhe luftuan me protestuesit palestinezë.

Tensioni i nxehtë i kuq u ashpërsua ndërsa Gjykata e Lartë e Izraelit duhej të jepte një vendim në 10 maj mbi një mosmarrëveshje të gjatë mbi dëbimin e afërt të gjashtë familjeve palestineze nga shtëpitë e tyre në Sheikh Jarrah, një lagje në Jeruzalemin lindor që nacionalistët fetarë izraelitë i referohen të si Shimon Hatzadik.

Më 11 maj, gjykata e vonoi çështjen me një muaj në mënyrë që të mund të studiohet nga Prokurori i Përgjithshëm Avichai Mandelblit.

Gjatë luftës arabo-izraelite të vitit 1948, hebrenjtë që jetonin në Sheik Jarrah u larguan dhe nuk u lejuan të ktheheshin pasi Legjioni Arab i Jordanisë pushtoi Jeruzalemin Lindor. Shtëpitë e tyre iu dhanë refugjatëve palestinezë të cilët ishin larguar vullnetarisht ose ishin dëbuar nga Izraeli.

Me pushtimin nga Jeruzalemi të Jeruzalemit Lindor, pasardhësit e të dëbuarve hebrenj i quajtën palestinezët si mbledhës dhe u kërkuan gjykatave izraelite për t’i lejuar ata të rimarrin ndërtesat dhe të dëbojnë palestinezët, të cilët thonë se pronësia e tyre bazohet në veprat e tokës osmane.

Një ligj izraelit, i miratuar në 1970, lejon hebrenjtë të rimarrin pronën në Jeruzalemin Lindor. Por palestinezët që humbën pronën në 1948 në atë që tani është Izraeli nuk mund të bëjnë pretendime të ngjashme.

Sipas Peace Now, rreth 3,000 palestinezë në 200 ndërtesa përballen me dëbim, ndërsa më shumë se 20,000 shtëpi palestineze në Jeruzalemin lindor janë nën kërcënimin e rrënimit.

Qeveria izraelite e portretizon këtë konflikt si një mosmarrëveshje të thjeshtë mbi pasuritë e paluajtshme, por në fakt është një luftë gjithnjë e më e hidhur midis Izraelit dhe lëvizjes kombëtare Palestineze për epërsinë në Jeruzalem.

Me protestuesit nga të dy palët që u përballën me njëri-tjetrin në Sheik Jarrah, betejat shpërthyen brenda kompleksit të Temple Mount, vendi më i shenjtë në Judaizëm dhe vendi i tretë më i shenjtë në Islam.

Ndërsa palestinezët u larguan nga xhamia al-Aqsa, ata bërtisnin parulla anti-Izraelit dhe hodhën gurë ndaj policisë Izraelite, e cila u përgjigj me plumba të veshura me gome, granata marramendëse dhe gaz të dëmshëm. Disa nga granatat ranë në xhami, duke shkaktuar zemërim të mëtejshëm midis palestinezëve.

Saleh al-Arouri, një zyrtar i rangut të lartë i Hamasit, denoncoi “provokimet” izraelite në Jeruzalem dhe kërcënoi të përgjigjej me forcë. Kolegu i tij, Mohammed Dief, komandanti i krahut të armatosur të Hamasit dhe objekt i atentateve izraelite në të kaluarën, paralajmëroi se Izraeli do të paguante “një çmim shumë të rëndë” për atë që ai e përshkroi si “agresionin kundër popullit tonë në Sheik Jarrah. ”

Në një përpjekje për të zbritur krizën, policia izraelite ndryshoi përsëri marshin vjetor të Ditës së Jeruzalemit, një ngjarje vjetore që përkujton kapjen e Jeruzalemit Lindor nga Izraeli, nga Porta e Damaskut në Portën e Jaffa.

Ismail Haniyeh, një udhëheqës i Hamasit, pohoi se vendimi i Gjykatës së Lartë për të vonuar dëbimet në Sheik Jarrah dhe vendimi nga policia për të parandaluar hebrenjtë nga marshimi përmes Portës së Damaskut nënkuptonte një fitore për Palestinezët. “Ne kemi arritur të krijojmë një ekuacion që lidh frontet e Jeruzalemit dhe Gaza,” u mburr ai në një përpjekje të fshehtë për të hequr udhëheqjen palestineze nga Autoriteti Palestinez, i cili drejtohet nga Mahmoud Abbas.

Ndërsa ai fliste, raundi më i rëndë i luftimeve që nga gushti i vitit të kaluar shpërtheu, me Hamasin dhe Xhihadin Islamik që lëshuan një raketë raketash drejt qyteteve dhe qyteteve izraelite dhe me Izraelin që ndërmori sulme të ashpra kundër.

Në muajt e fundit, zona kufitare e Gazës ishte relativisht e qetë, pavarësisht nga një shpërthim luftimesh të ashpra në fund të Prillit.

Tetorin e kaluar, Izraeli dhe Hamasi ranë dakord për një armëpushim gjashtë-mujor të ndërmjetësuar nga Egjipti dhe Katari, i cili ka dhuruar qindra miliona dollarë në Gaza në një përpjekje për të përmirësuar kushtet atje. Tre muaj më parë, Izraeli lejoi ngarkesën e parë të vaksinave Ruse Covid-19 në Gaza.

Qeveria izraelite inkurajoi zogun e Katarit në mënyrë që të ruante një masë qetësie në Gaza, nga e cila Izraeli u tërhoq në mënyrë të njëanshme në 2005.

Një vit më parë, Kryeministri Benjamin Netanyahu paralajmëroi Hamasin që të mos provonte vendosmërinë e Izraelit. “Ne nuk do të pranojmë asnjë agresion nga Gaza,” tha ai. Një vit më parë, me tensionet në rritje, ai tha se Izraelit ka të ngjarë të duhet të bëjë luftë në Gaza për të sjellë qetësi dhe stabilitet në rajonin kufitar.

Që nga viti 2008, Izraeli dhe Hamasi kanë zhvilluar tre luftëra, por ato nuk kanë prodhuar rezultatin e dëshiruar nga perspektiva e Izraelit dhe kanë provuar vetëm se nuk ka zgjidhje ushtarake për problemin në fjalë.

Ndërsa raketat palestineze u rrëzuan në zemrën e Izraelit, Arabët Izraelitë në një varg qytete dhe qytete zhvilluan demonstrata të zhurmshme dhe valëvitën flamuj Palestinezë në mbështetje të Palestinezëve, në protestat më të forta kundër Izraelit dhe politikave Izraelite që nga shpërthimi i kryengritjes së dytë Palestineze në Shtator 2000 .

Gjatë këtyre shqetësimeve, 13 arabë u qëlluan për vdekje nga policia. Arabët izraelitë, që formojnë 20 përqind të popullsisë së Izraelit, janë përgjithësisht një pakicë e pakënaqur që ankohen për trajtim diskriminues në punë, banesa dhe buxhetet komunale.

Në qytetin e përzier të Lod, një njeri arab u vra nga hebrenjtë, duke shkaktuar një tërbim të dhunshëm nga arabët gjatë të cilit ata plaçkitën dyqanet, ndërtesat dhe sinagogat dhe vendosën dhjetëra makina të ndezura. Kryetari i bashkisë, Yair Revivo, i krahasoi sulmet me Kristallnacht dhe një luftë civile.

Izraeli dërgoi Policinë Kufitare në Lod dhe shpalli gjendjen e jashtëzakonshme atje për të kufizuar lëvizjet e banorëve të saj. Jo që nga viti 1948, kur Arabët Izraelitë u vunë nën sundimin ushtarak, Izraeli nuk kishte përdorur një masë kaq drastike.

Në Ramle, shtëpitë hebreje u sulmuan nga arabët dhe në Akër, një restorant dhe hotel në pronësi të hebrenjve u dogj.

Presidenti izraelit Reuven Rivlin u bëri thirrje udhëheqësve arabë izraelitë të denoncojnë dhunën.

Kreu i Partisë Ra’am, Mansour Abbas, i cili pezulloi bisedimet me politikanët izraelitë duke u përpjekur të zhvendosnin Netanyahun, bëri thirrje për rivendosjen e rendit. “Në mes të shpërthimit popullor të zemërimit të kuptueshëm, ne kemi filluar të shohim se gjërat po zhvillohen në drejtime shumë të rrezikshme, pasi demonstratat paqësore popullore janë kthyer në përplasje të drejtpërdrejta që kërcënojnë jetën dhe sigurinë e rinisë sonë,” tha ai.

Situata është me të vërtetë e rëndë, dhe mund të përkeqësohet shumë në ditët në vazhdim.

RRETH AUTORIT

Sheldon Kirshner është një gazetar në Toronto. Ai shkruan në ditarin e tij në internet, SheldonKirshner.com