Ekspertët e politikës së jashtme të Kosovës mirëpresin mbështetjen e Qeverisë për Izraelin
Përkundër tërheqjes së një reagimi të përzier në mediat sociale, ekspertët strategjikë thonë se mbështetja e qeverisë së Kosovës për Izraelin dhe dënimi i Hamasit është në përputhje me interesat diplomatike të vetë Kosovës.
Nga Xhorxhina Bami, BIRN
Ministria e Jashtme e Kosovës ka shkaktuar reagime të përziera midis ekspertëve dhe mediave sociale me një deklaratë fuqimisht në mbështetje të Izraelit, pas përshkallëzimit të fundit midis Izraelit dhe militantëve të Hamasit në Gaza.
“Si çdo shtet, Izraeli ka të drejtën dhe detyrimin për të mbrojtur popullin e tij kundër raketave 2000+ të gjuajtura ndaj civilëve vetëm nga Hamas, i cili po mban peng civilët palestinezë në luftën e tij,” tha Ministria e Jashtme në Twitter të Dielën.
“Ne vajtojmë të gjitha viktimat. Ne i nxisim [të gjitha palët] të përmbahen, të ndalojnë dhunën dhe të kërkojnë zgjidhje paqësore, “vazhdoi deklarata.
Ndërsa shumë qytetarë në Kosovën kryesisht myslimane e krahasojnë trajtimin e Izraelit ndaj Gazës dhe Palestinës me sundimin e ashpër të Serbisë dhe agresionin ndaj Kosovës në vitet 1990, disa thonë që Palestina nuk e meriton mbështetjen e tyre, pasi Autoriteti Palestinez nuk e njeh Kosovën, ndërsa Izraeli po.
Kjo ndarje u pasqyrua edhe në reagimet që deklarata e ministrisë tërhoqi në mediat sociale.
Sidoqoftë, shumica e ekspertëve të politikës së jashtme thonë se qeveria ka bërë zgjedhjen e duhur.
Nehat Islami, një ish korrespodent nga Lindja e Mesme për Rilindja, ish gazeta në gjuhën shqipe në ish Jugosllavi, e quajti deklaratën e qeverisë një “qëndrim parimor” që pasqyron detyrimet që Kosova ka marrë përsipër të ashtuquajturës marrëveshje të Uashingtonit, nënshkruar në Shtator 2020, nën ish-Presidentin e SHBA Donald Trump.
Në këmbim që Izraeli të njohë Kosovën, Kosova marsin e kaluar u bë vendi i parë me shumicë myslimane që njohu Jeruzalemin si kryeqytet të Izraelit, duke hapur ambasadën e saj në qytetin e diskutueshëm.
Islami tha se deklarata e ministrisë ishte më e ekuilibruar nga sa dukej. “Qeveria fajëson Palestinën më shumë [për dhunën]… por ajo kërkon një ndalim të bombardimeve izraelite dhe raketave, që do të thotë veprimtarinë e të dy palëve,” tha Islami për BIRN.
Leureta Lumi, eksperte e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe diplomacisë, i tha BIRN se Kosova po mbronte interesat e vendit duke mbështetur “Shtetet e Bashkuara dhe miqtë e saj, në këtë rast… Izraelin, i cili gjithashtu ka njohur Republikën e Kosovës dhe ka marrë një qëndrim në favor të Kosovë ”.
Lumi këmbënguli se “Izraeli i është përgjigjur kësaj organizate terroriste [Hamas] duke mbrojtur popullsinë e saj”, dhe tha se Hamasi “sulmi u bë me qëllim të viktimizimit dhe për të ringjallur Islamizmin terrorist, së pari kundër Izraelit dhe pastaj më gjerë”.
Kosova lëshoi reagimin e saj zyrtar ndaj dhunës dy ditë pasi një grup i vogël i qytetarëve të Kosovës marshuan në kryeqytetin, Prishtinë, të Premten, në solidaritet me popullin Palestinez.
“Fashizmi dhe shovinizmi izraelit po vazhdojnë spastrimin etnik”, thanë marshuesit për mediat, duke shtuar se për shkak të “sulmeve dhe dhunës së përdorur nga autoritetet izraelite vetëm këtë javë, qindra palestinezë u vranë, duke përfshirë nëntë fëmijë, duke lënë qindra të plagosur”.
Sipas BBC, afër 200 palestinezë dhe tetë izraelitë janë vrarë që kur dhuna filloi të hënën e kaluar, kur Hamas filloi të gjuante me raketa në Izrael në shenjë hakmarrje për një mosmarrëveshje në Jeruzalem midis policisë izraelite dhe arabëve lokalë.
Për disa ekspertë lokalë të Kosovës, megjithatë, reagimi i qeverisë erdhi shumë vonë për të qenë i dobishëm.
Lulzim Peci, ekspert i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe themelues dhe CEO i Institutit Kosovar për Politika, Kërkim dhe Zhvillim, KIPRED, në llogarinë e tij në Facebook të dielën tha se Kosova kishte humbur “vrullin e rëndësishëm në politikën e jashtme”.
Peci e kishte konsideruar heshtjen fillestare të qeverisë si problematike. ” Kosova duke u falënderuar nga Drejtori i Departamentit Euro-Azia të Ministrisë së Jashtme të Izraelit është një reflektim i humbjes së këtij vrulli, ndërsa vendet e tjera u falënderuan nga Kryeministri [Benjamin] Netanyahu, “vuri në dukje ai.