Sektori i teknologjisë së lartë, i cili përbën mbi 40 për qind të eksporteve totale të vendit, punëson rreth 23,500 veta.

Sipas Vintage Investment Partners, kompanitë startap mblodhën 13.9 miliardë dollarë në vitin 2022.

Dhe vlera e blerjeve dhe IPO-ve (kompanive në bursa) ishte në 16.9 miliardë dollarë në 2022, sipas PwC Israel.

Ja Top 10 të teknologjive në vitin 2022.

1. Izraeli fluturon me aeroplanin e parë tërësisht elektrik në botë

Izraeli bëri histori në shtator 2022 me fluturimin e parë të aeroplanit të pasagjerëve tërësisht elektrik në botë, duke paralajmëruar një epokë të re të udhëtimit ajror më të lirë, më të pastër dhe më të qëndrueshëm.

Avioni me nëntë ulëse i Eviation, i quajtur Alice, bëri një fluturim të suksesshëm tetë minutash në Moses Lake, Uashington, SHBA, duke arritur një lartësi prej 3500 metrash.

Fluturimet elektrike do të nënkuptojnë kursime të mëdha për linjat ajrore – 200 dollarë për orë fluturimi, krahasuar me 2000 dollarë për një aeroplan me karburant.

Kompania, e themeluar në Kadima Zoran, Izraeli qendror, në vitin 2015, shpreson të nisë aeroplanin për fluturime komerciale me distancë të shkurtër në SHBA në vitin 2027.

2. Mrekullia e de-printer, fshin fjalët nga faqja

Një përparim në teknologjinë lazer fjalë për fjalë fshin fjalët nga një faqe e printuar, duke e rikthyer letrën në bosh, përsëri dhe përsëri dhe përsëri.

“Njerëzit nuk e besojnë. Edhe kur e kanë parë nuk e besojnë”, tha shpikësi Barak Yekutiely, nga Reep Technologies.

De-printeri i tij heq çdo gjurmë të fundit të bojës – të zezë apo me ngjyrë – duke e lënë letrën sërish të bardhë të pacenuar dhe madje e rikuperon bojën që të mund të ripërdoret.

Në fund të fundit, çdo zyrë mund të ketë një printer dhe një de-printer të ulur krah për krah, gati për të ricikluar letrën e saj, thotë ai.

3. Karroca e mahnitshme me rrota në këmbë

Dr Amit Goffer, një shpikës dhe sipërmarrës veteran, po qëndron sërish në këmbët e tij pasi zhvilloi karrigen e parë me rrota në këmbë.

Ai thotë se gruaja e tij qau kur e pa për herë të parë duke përdorur UpnRide pasi theu qafën duke drejtuar një ATV (automjet për të gjithë terrenin) në 1997.

Është si një version super i qëndrueshëm i Segway që mund ta ngrejë përdoruesin nga ulur në një pozicion në këmbë dhe përsëri, pa ndihmë nga jashtë.

Asnjë pajisje tjetër nuk e lejon përdoruesin të udhëtojë në pozicionin në këmbë. UpnRide mund të udhëtojë me 4 km në orë, mbi shpate dhe gunga, bar dhe zhavorr dhe të trajtojë pothuajse çdo mjedis urban.

Dr Goffer thotë se është po aq e rëndësishme të trajtohen çështjet e dinjitetit dhe vetëvlerësimit – aftësia për të bashkëvepruar me njerëzit ballë për ballë – sa është e rëndësishme të përmirësohet lëvizshmëria.

4. Bërja e qumështit nga marulja

Marulja është modifikuar gjenetikisht për të prodhuar një zëvendësues qumështi.

Ndryshe nga soja, bajamet, tërshëra, kokosi, orizi ose shqema, ajo përmban kazeinë, përbërësi që do të thotë se mund të bëhet djathë me një strukturë qumështi ‘të vërtetë’. Sallata e zakonshme nuk përmban fare kazeinë.

Pigmentum, një startup me bazë në Kiryat Shmona, Izraeli verior, mbjell marule GM në serra të teknologjisë së lartë, e kultivon atë me plehra të posaçëm dhe korr të korrat kur të jetë gati, pak më shumë se tre javë më vonë.

Më pas shtrydh lëngun – mbi 90 për qind e marules është e lëngshme – shton përbërës natyralë për t’i dhënë shije dhe erë të ngjashme me qumështin dhe ka një produkt që është gati për t’u pirë, derdhur mbi drithërat e mëngjesit ose për t’ia shtuar kafesë.

5. Mbledhësi robot i frutave

Një flotë robotësh fluturues po mbledhin fruta. Ata qëndrojnë pezull pranë pemës, këpusin një mollë, pjeshkë ose nektarinë me një rrotullim të butë të krahëve të tyre thithës dhe i depozitojnë me kujdes në një kosh grumbullimi.

Ato janë të pajisura me kamera që vlerësojnë madhësinë dhe ngjyrën e saktë të çdo fruti dhe zgjedhin vetëm atë që është plotësisht e pjekur.

Tevel Aerobotics Technologies, një startup izraelit, ka zhvilluar robotët autonome fluturues të vetëm në botë (FARs) që mbledhin fruta.

Ata po lehtësojnë krizën e punës që kërcënon fermerët e frutave në botë dhe që do të thotë se rreth 10 për qind e të gjithë frutave globalisht lihet të kalbet në pemë.

6. Rripi i dorës përdor çdo telefon ose laptop

Një rrip dore lejon njerëzit që nuk mund të përdorin duart e tyre të përdorin çdo telefon, laptop ose tablet.

Ai i përkthen lëvizjet në komanda për çdo pajisje Bluetooth të çiftuar, duke zëvendësuar rrëshqitjen e gishtit në një ekran me prekje, prekjen në tastierë dhe klikimin e miut.

Kompania që qëndron pas pajisjes, 6Degrees me bazë në Tel Aviv, synon t’u japë personave me aftësi të kufizuara akses të plotë në teknologji.

Pajisja e tij MyMove funksionon edhe për njerëzit me dridhje. Mund të vishet në kyçin e dorës, krahun e sipërm ose këmbën – kudo që përdoruesi ka lëvizje – dhe përshtatet me çdo formë lëvizjeje pas vetëm 10 minutash kalibrimi.

7. Kondicioner i mundësuar nga nitrogjen i lëngshëm

Një kompani izraelite ka zhvilluar kondicionerin e parë në botë të ajrit të jashtëm që punon pa energji elektrike.

Revolucionari Kensho nxjerr në erë një avion të butë gazi ngrirës të azotit në -10C (14F).

Azoti i lëngshëm përdoret gjerësisht si ftohës në shumë industri. Green Kinoko, kompania pas shpikjes, thotë se ka përshtatur “fizikën e teksteve shkollore” për të zhvilluar një sistem të patentuar me të për të ftohur ajrin e jashtëm.

“Teknologjia jonë zgjidh shumë sfida mjedisore si emetimet e gazeve serrë, konsumi i energjisë elektrike, zhurma dhe krijimi i lagështisë,” tha CEO Tal Leizer.

8. Smartfoni dëgjon për dështimin e zemrës

Pacientët e zemrës tani mund të regjistrojnë veten duke folur në një smartfon për 45 sekonda në ditë në mënyrë që AI të mund të diagnostikojë problemet.

Një algoritëm super i ndjeshëm i zhvilluar nga Cordio Medical me bazë në Izrael analizon zërin e tyre për ndryshime të vogla që asnjë vesh i njeriut nuk mund t’i kapte, si një paralajmërim i hershëm i grumbullimit të lëngjeve brenda zemrës dhe mushkërive.

Aplikacioni, i quajtur HearO, mund të paralajmërojë për rrezik të afërt 18 ditë përpara se pacienti të ndjejë ndonjë simptomë.

Kjo u jep mjekëve të tyre mundësinë që të dyfishojnë dozën e diuretikëve – ilaçe që ul presionin e gjakut – për disa ditë dhe të shmangin traumën e qëndrimit në spital.

9. Valët zanore i kthejnë zogjtë meshkuj në femra

Dridhjet e zërit po përdoren për t’i kthyer zogjtë meshkuj “të pavlerë” në femra përpara se të çelin.

Gjysma e 15 miliardë zogjve të prodhuar çdo vit në mbarë botën theren që në lindje sepse nuk do të bëjnë kurrë vezë.

Por Soos, një startup në Beersheva, Izraeli jugor, është pionier i një procesi të ndryshimit të seksit që fjalë për fjalë i kthen embrionet e zogjve brenda vezës nga mashkull në femër.

Tabaka të pajisura me altoparlantë bëjnë që vezët të dridhen gjatë inkubacionit të tyre tre-javor, duke rritur përqindjen e femrës nga 50 në 80.

Bashkëthemeluesi i kompanisë Nashat Haj Mohammad rriti pula në oborrin e shtëpisë së tij dhe vuri re një përqindje më të madhe të zogjve femra që çelin kur ai e zhvendosi kotecin pranë një shtylle shërbimi.

Ai filloi pesë vjet kërkime për të kuptuar fenomenin dhe për ta kthyer atë në një realitet tregtar.

10. Spraje psikodelike për hundët për të sëmurët me PTSD

Një sprej nazal që përmban ilaçe psikedelike po përdoret për të trajtuar pacientët që vuajnë PTSD (çrregullim stresi post-traumatik).

Madrigal Mental Care, një kompani izraelite biofarmash, përdor një sistem të avancuar të bazuar në nanoteknologji për të ofruar ilaçe si psilocybin, përbërësi aktiv në kërpudhat magjike, si dhe ketamina, meskaline, MDMA (ekstazi) dhe të tjera.

Studiuesit zhvilluan një mënyrë të saktë dhe efektive për t’u dhënë pacientëve dozën e duhur të molekulave për të lehtësuar simptomat e tyre. /NoCamels